แพะพอเพียง

วันนี้ขอไว้อาลัยให้กับเพื่อนของผม รตอ.ธรณิศ ศรีสุข ที่เสียชีวิตจากการปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ 3จังหวัดชายแดนภาคใต้ ผู้กองแคนมันเป็นเพื่อนคนละห้องกับผม ไม่เคยคุยกัน แต่มันขึ้นรถ สาย8จากใน มข. มาโรงเรียนพร้อมกันกับผมทุกวัน แล้วก็สายไม่ทันเข้าแถวเหมือนกัน ทุกวัน แต่กิตติศัพท์มันลือเรื่อง ในด้านการชกต่อย ผมก็เลยรู้จักมัน(จากการอ่านชื่อที่เสื้อ และข่าวลือต่างๆจากเพื่อนในห้อง) แต่มันไม่รู้จักผมหรอก แต่มันก็ยิ้มให้ผมได้ทุกวัน ไปดีนะเพื่อน นายคือวีรบุรุษ

หายไปหลายวัน เกือบ 2อาทิตย์แน่ะ ครือว่า หาเรื่องมาเขียนไม่ได้ ครับ วันนี้ได้แวะเยี่ยมเว็บบอร์ดชุมทางแพะ เห็นคำถามของคุณศักดิ์สิทธิ์ ก็เลยมีไอเดียมาบ้างก็ขอเล่าเลยนะครับ กลุ่มอาการลูกแพะอ่อนแอแรกคลอด ยืนไม่ได้ 2-3 วันก็ตาย หรือยืนได้แต่ ยืนไม่มั่นคง ขากางเหมือนแมงมุม ทั้งๆที่พยายามป้อนนมก็แล้ว กกไฟก็แล้ว ยิ่งถ้าปล่อยแม่เลี้ยงโดยธรรมชาติโอกาสตายสูงมากครับ แน่นอนครับมันต้องมีสาเหตุ แต่ฟันธงตรงเผงคงไม่ได้ เพราะมันมีได้หลายสาเหตุ สาเหตุต่างๆเช่น

1.ง่ายๆเลยครับโดนแพะตัวอื่นเหยียบเมื่อคืน ลูกแพะจะเจ็บปวดและไม่กินนม แล้วก็ตาย

2.ลูกแพะไม่ได้กินนมน้ำเหลืองอย่างทันท่วงที

3.ลูกแพะคลอดก่อนกำหนด อาจจะได้รับสาเหตุการแท้งต่างๆ เช่น ทอกโสพลาสมา ที่สำคัญระวังบรูเซลโลซิสนะครับ

4 อากาศหนาวเย็นเกินไปตอน แรกคลอด แม่แพะเป็นแม่มือใหม่

นี่เป็นสาเหตุคร่าวๆ มันอาจจะมีอีกแต่ขี้เกียจพูดเพราะมันลงลึกเกินไปเสียคอนเซป แพะพอเพียงหมด 4ข้อมันคงไม่ยากเกินไปสำหรับท่านในการแก้ปัญหา เพราะมันเชื่อมโยงไปถึงการจัดการของท่าน

1.ลูกแพะโดนเหยียบ แก้ยังไง ก็แยกแม่แพะใกล้คลอดออกมาเลี้ยงเดี่ยวๆ ที่สำคัญ แพะมันชอบออกลูกตอนกลางคืน หมั่นตรวจดูนะครับ

2.ลูกแพะไม่ได้กินนม ก็ต้องป้อนครับ ภายใน 8 ชม.หลังคลอดต้องให้มันกินนมน้ำเหลืองให้เร็วที่สุด เพราะถ้าช้ากว่านั้นลูกแพะจะดูดซึมภูมิคุ้มกันในนมน้ำเหลืองได้น้อยลง ถ้าอ่อนแอมากๆก็ต้องป้อนล่ะครับงานนี้

3.ข้อสามนี้ป้องกันยากครับ ขึ้นอยู่กับดวงของท่าน โดยเฉพาะบรูเซลโลซีส ป้องกันได้แต่ถ้าท่านสมัครใจอยู่กับมันก็ระวังตัวหน่อยแล้วกันครับ (ทอกโสพลาสมา มีข้อมูลน้อยมากขอผ่านเลยแล้วกัน แล้วจะหามาให้ใหม่ ส่วนบรูเซลโลซิส ก็พูดมาเยอะแล้ว ลองอ่านดู)

4.อุณหภูมิในร่างกายต่ำ อันนี้แก้ง่ายๆครับ ก็หลอดไฟ กก เข้าไป แต่โดยความคิดส่วนตัวแล้วเราอ่านกันมามากๆ ก็ตามตำราฝรั่ง เพราะบ้านมันเป็นเมืองหนาวมาก โอกาศเกิดสูง แต่ผมคิดว่าในบ้านเราปัจจัยที่สำคัญคือเรื่องลมโกรก ครับ โดยเฉพาะพี่น้องที่อยู่ตามเชิงเขา และทางเหนือ ก็ระวังหน่อยนะครับ

เอาเป็นว่า ถ้าท่านพบลูกแพะที่อ่อนแอ แล้ววัดอุณหภูมิได้ ต่ำกว่า 100 ฟาเรนต์ไฮต์ ก็สันนิษฐานได้ว่า ลูกแพะท่านอาจเกิดภาวะช็อคเนื่องอุณหภูมิต่ำแก้ไขโดย เอาลูกแพะแช่ในน้ำอุ่นๆ (ถ้ากลัวมือเปียก ก็ไดร์เป่าผมนี่แหละครับ) หรือเอาหลังมือแตะพออุ่นๆ จากนั้นก็นวด ตามปลายเท้าทั้ง 4 ปลายหาง ประมาณ ซัก 5 นาที่ จากนั้นก็เอามาเช็ดตัวให้แห้ง เปิดไฟกกไว้ตลอด ดูแล้วถ้าลูกแพะมีอาการดีขึ้น ก็ให้น้ำเกลือซักหน่อย เข้าใต้หนังก็ได้ครับ ซัก 60ซีซี แล้วก็รีดนมน้ำเหลืองมาให้ลูกแพะกิน ระวังสำลักนะครับ

อีกอันนึงแม่แพะตัวไหนมีนมน้ำเหลืองเยอะๆอย่าทิ้งนะครับรีดเก็บไว้ แล้วแช่ฟรีซ ใช้ได้นาน วิธีการเพื่อไม่ให้นมน้ำเหลืองเสื่อมคุณภาพ ก็พยายามต้มที่อุณหภูมิ ไม่เกิน 40องศาเซลเซียส วิธีคือต้มน้ำไห้ได้ ประมาณ 40-50องศาเซลเซียส แล้วเอา ใส่กระติกที่เก็บอุณหภูมิดีๆ เช่นกระติก เทอมอส ที่เขาเอาไว้เก็บกับข้าวให้ร้อนอยู่เสมอ ถ้าไม่มีก็กระติกน้ำแข็งธรรมดานี่แหละครับ แล้วเอานมน้ำเหลืองใส่ลงไป (เอาออกมาตั้งทิ้งไว้ให้ละลายบ้าง) ปิดฝาให้แน่น ดูจนกว่านมจะละลายหมด ก็พอเอามาใช้ได้ครับ เหมาะมากเวลาเจอลูกแพะอ่อนแอ

อีกอย่างเน้นย้ำนะครับ ที่ผมพูดมาไม่ใช่คำตอบที่ดีที่สุด แต่ให้ท่านยึดหลักการคือ พยายามทำให้ลูกแพะอุณหภูมิร่างกายเข้าสู่ภาวะปกติ และได้รับนมน้ำเหลืองให้เร็วที่สุด อันไหนอ่านแล้ว ไม่แน่ใจว่าทำได้หรือเปล่า อย่าฝืนทำนะครับ ปรึกษาสัตวแพทย์ใกล้บ้านท่าน จะเป็นทางออกที่ดีกว่า